Komputer jak ludzki mózg – coraz bliżej

Naukowcy są coraz bliżej stworzenia systemu komputerowego, który naśladuje procesy mózgu odpowiedzialne za czucie, percepcję, działanie, wzajemne oddziaływanie i poznanie, a równocześnie dorównuje niskiemu zużyciu energii i małym rozmiarom ludzkiego mózgu. Postępy w pracach nad stworzeniem tych niezwykle zaawansowanych procesorów przestawił IBM Polska podczas specjalnego spotkania: „Czy systemy mają duszę?”.

Podczas spotkania dyrektor operacyjny IBM Polska – Krzysztof Bulaszewski zauważył, że uczenie się od mózgu to atrakcyjny sposób przezwyciężenia wyzwań stojących przed dzisiejszym światem informatycznym.

„Podczas, gdy światy cyfrowe i fizyczne wciąż się łączą, a informatyka staje się coraz bardziej zakorzeniona w naszym codziennym życiu, priorytetową sprawą jest stworzenie o wiele inteligentniejszego systemu komputerowego.

Pomoże on zrozumieć przepastną liczbę informacji podobnie, jak działają przy złożonych działaniach i interpretują nasze mózgi” – powiedział.

Nowa forma inteligencji, którą będą nasycone nowatorskie systemy komputerowe, pozwoli wykryć trudne do zidentyfikowania wzorce w silnie zróżnicowanych typach danych, zarówno cyfrowych, jak i sensorycznych. Będzie mogła również analizować i integrować informacje w czasie rzeczywistym w zależności od kontekstu.

„System komputerowy, nad którym pracuje dział IBM Research, osiągnął wyraźne postępy w zakresie symulacji kory mózgowej na dużą skalę” – informuje IBM. Naukowcy stworzyli również nowy algorytm, który syntetyzuje dane neurologiczne. Są to dwa kamienie milowe na drodze do zbudowania kognitywnego procesora komputerowego.

Algorytm – BlueMatter – stworzony we współpracy z Uniwersytetem Stanford, wykorzystuje architekturę superkomputerową IBM BlueGene, aby nieinwazyjnie zmierzyć oraz oznaczyć połączenia pomiędzy ośrodkami korowymi i podkorowymi w ludzkim mózgu. Oznaczenie schematu połączeń elektrycznych mózgu jest kluczowe dla poznania jego rozległej sieci komunikacyjnej oraz zrozumienia, jak przedstawia i przetwarza on informacje.

Z kolei naukowcy z IBM Research w Almaden – we współpracy z pracownikami Lawrence Berkeley National Lab – przeprowadzili pierwszą symulację kory mózgowej, która zawiera 1 miliard aktywnych neuronów oraz 10 miliardów pojedynczych uczących się synaps. Operacja ta była możliwa dzięki specjalnemu symulatorowi kory, który wykorzystuje wiele innowacji obliczeniowych, pamięciowych i komunikacyjnych oraz – dodatkowo – wyrafinowane biologiczne detale ze sfery neuropsychologii i neuroanatomii. To naukowe narzędzie pomaga w testowaniu hipotez związanych z badaniem struktur mózgu, jego dynamiki i funkcji.

Dzięki połączeniu z symulatorem kory, wspomniany algorytm BlueMatter pozwala na eksperymenty z różnymi matematycznymi hipotezami na temat funkcji i struktury mózgu. W kolejnej fazie badań naukowcy skupią się na architekturze symulującej działanie mózgu oraz dalszych symulacjach, których efektem ma być budowa prototypowego procesora.

Długoterminowa misja IBM ma doprowadzić do odkrycia i zademonstrowania algorytmów bazujących na funkcjonowaniu mózgu oraz do dostarczenia energooszczędnych i złożonych komputerów kognitywnych, które osiągną poziom inteligencji ssaków i będą wykorzystywać znacznie mniej energii niż dzisiejsze systemy komputerowe.